Landelijke conferentie VO-HO netwerken

Leren en Innoveren – 23 november 2023

Op donderdag 23 november 2023 heeft  de landelijke conferentie regionale VO-HO netwerken plaats gevonden op de Vrije Universiteit Amsterdam. Deze conferentie had als doel om elkaar te ontmoeten, kennis te delen en elkaar te inspireren rondom het thema Leren & Innoveren, waarbij relevante ontwikkelingen als het docentenvraagstuk, curriculumvernieuwing, kansengelijkheid en onderwijsonderzoek centraal staan.

Programma

10:00 – 12:00 : Gelegenheid voor interne vergaderingen
vaksteunpunten en coördinatoren regionale VO-HO netwerken
12:00 – 13:00:   Ontvangst en registratie (incl. lunch)
13:00 – 13:45:   Opening
13:45 – 14:00:   Verplaatsen naar sessies
14:00 – 15:00:   Sessies ronde 1
15:00 – 15:30:    pauze en wissel naar ronde 2
15:30 – 16:30:    Sessie ronde 2
16:30 – 17:30:    Afsluiting en borrel

Opening: Met elkaar maken wij impact

1. Het HBO landschap – LICA en HTNO sector Vereniging Hogescholen.

Het domein engineering voert overleg met 14 bacheloropleidingen in Nederland. Binnen het domein zijn 15 standaard competenties beschreven, 3 mogen via regionale kleuring zelf worden toegevoegd. Inde workshop is gesproken over het vergroten van de instroom van jongeren met belangstelling voor techniek, maken van regionale afspraken en over mogelijkheden m.b.t. leven lang ontwikkelen. Verder werd er gesproken over activiteiten gericht op het ontdekken en beleven van techniek voor verschillende leeftijdsgroepen, zoals 8-13 jarigen, 14-18 jarigen en volwassenen.

2. Teach4Life, hulp bij een bèta-carrière voor docenten die iets extra’s willen naast hun docentenvak

De regionale  VO-HO netwerken willen een stevige gesprekspartner voor OCW en raden zijn. Om die reden participeren de netwerken in het Europees onderzoeksproject 3C4L ook wel Teach4Life, waarin onderzocht wordt hoe we Bètadocenten voor het onderwijsveld kunnen behouden. In deze workshop is  na een korte presentatie aan de slag gegaan met de vertaling van de ‘kersverse onderzoeksresultaten’ naar actiepunten voor VOHO, OCW en de raden.

3. Gelijke kansen voor meiden en jongens – VHTO.

Nadat de technische problemen waren overwonnen en de workshopleider na wat improvisatie kon opstarten werden twee zaken belicht in het kader van aandacht voor mogelijke verschillen tussen jongens en meisjes:
1) bewustwording en
2) handelingsperspectief.
Er was een mooie afwisseling van informatie en opdrachten, waarbij de deelnemers al snel veel ervaringen en meningen met elkaar deelden. De workshopleider creëerde een veilige omgeving waarin men zich kwetsbaar op durfde te stellen en gedeeld werd hoe docenten verschillend reageren op jongens en meisjes in verschillende klassen situaties. De sleutel tot een begin van bewustwording is het gesprek aangaan, het ongemak toelaten in het gesprek en eventueel de ondersteuning van VHTO inroepen.

4. Van Bèta naar AlfaGamma: wat is hetzelfde, wat is anders? – Alfagammapartners en Bètapartners.

De meeste netwerken zijn aan het verbreden van bèta/techniek naar alfa en gammadomeinen. Dat is minder eenvoudig dan het lijkt: de alfa/gamma wereld is, vooral aan de kant van hbo’s en universiteiten complexer: er zijn meer faculteiten en bacheloropleidingen, en vooral bij de talen is de hoeveelheid universitaire staf die deel kan nemen aan kennisoverdracht veel kleiner. In deze workshop hebben we deze verschillen in kaart gebracht aan de hand van de aansluitdriehoek scholen faculteiten lerarenopleidingen. Daarbij zijn de twee hoofdaspecten van aansluiting: docentprofessionalisering en leerlingactiviteiten apart beschouwd.

 De opbrengst: de driehoek biedt een goed canvas voor het in kaart brengen van de vo ho interacties en de rollen die de drie partijen daarin spelen. Voor de hbo situatie is de driehoek wat minder relevant omdat leraren opleiden en docentprofessionalisering vooral op de lijn lerarenopleidingenscholen plaatsvindt.

1. Ontwikkeling curriculum bètavakken – SLO

De actualisatie van het curriculum is in volle gang. Hoogste tijd om een stand van zaken te geven. In deze workshop is ingegaan op de keuzes die het ontwikkelteam bovenbouw vmbo-havo en vwo heeft gemaakt voor biologie, natuurkunde, scheikunde, nlt en o&o. Eén programma voor vijf bètavakken of toch verschillende insteken?

Ook is een inkijkje gegeven in de ontwikkeling van de kerndoelen van het leergebied Mens en natuur voor primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Er zijn voor het kerndoelentraject twee ontwikkelsessies geweest en de derde staat voor de deur, welke fundamentele keuzes zijn er al gemaakt?

2. Aandacht voor Havo – LICA en HTNO sector Vereniging Hogescholen

LICA (Landelijk Informatie en expertise Centrum Aansluiting hbo) is het landelijk netwerk van  aansluitcoördinatoren werkzaam in het hbo. Het netwerk is in 1993 opgericht als Landelijk Informatie Centrum Aansluiting vo hbo en staat nu bekend als het LICA. Tijdens de sessie werden onderzoeksresultaten gedeeld in het kader van aansluiting havo hbo. Ook werd de stand van zaken over havo p toegelicht. De deelnemers voerden een goed gesprek over het belang van loopbaan oriëntatie en talentontwikkeling. Er werden ideeën geopperd voor een brede propedeuse HBO/WO. LICA, het domein Engineering en VO HO netwerken pakken dit idee op.

3. Project aansluiting op het hoger onderwijs Expertgroep Toegankelijkheid Hoger Onderwijs – NRO

Tijdens deze workshop is ingegaan op de vraag: Hoe ga je als onderwijsinstelling een duurzame samenwerking aan voorbij de grenzen van de eigen instelling om de aansluiting met het hoger onderwijs te verbeteren? De nieuwe handreiking ‘Samenwerken aan een toegankelijk onderwijs’ biedt een praktisch toepasbaar model en handvatten bij het aangaan, onderhouden en evalueren van samenwerking tussen onderwijsinstellingen en – sectoren. De handreiking is bedoeld voor beleidsmedewerkers, bestuurders, managers, projectleiders, docenten en andere onderwijsprofessionals die betrokken zijn bij vraagstukken rondom de aansluiting op en toegankelijkheid van het hoger onderwijs.

4. Docentenvraagstuk en onderwijsregio’s – Realisatie-eenheid Ministerie OCW.

Vanuit haar passie voor onderwijs , heeft Irene  gesolliciteerd naar een functie binnen de realisatie eenheid. Zij werken in opdracht vanuit het ministerie van OCW en landelijke partners aan de vormgeving van de onderwijsregio’s om als eenheid mensen & kennis op dit onderwerp samen te brengen en een landelijk dekkend netwerk van onderwijsregio’s in 2025 te realiseren. Vanaf januari 2024 wordt via DUS i de indeling van de nu ingediende onderwijsregio’s bekend gemaakt.

Binnen de onderwijsregio’s moet een samenvoeging ontstaan van de onderwijs alianties (samenwerking vo en lerarenopleidingen), RAP regio’s en Samen Opleiden. De realisatie eenheid werkt aan 5 thema’s: samen werven samen matchen samen opleiden samen begeleiden samen professionaliseren en heeft een lerende aanpak op 3 niveaus: leren voor Nederland leren met elkaar leren in de regio.

Vanuit het publiek wordt expliciet aandacht gevraagd voor koppeling met landelijke partners, waaronder de Regionale VO HO netwerken en hoe je die verbindt met de verschillende onderwijsregio’s.

5. Contrasten & gelijkenissen voor Alfa, Bèta en Gamma VSP’ers – AlfaGammapartners

Tijdens deze workshop zijn de taken en praktische uitwerking van vaksteunpunten en de grootste uitdagingen die we signaleren  besproken. Er zijn best practices gedeeld en verder samenwerkingsmogelijkheden besproken.

Daarbij was de conclusie dat steunpunten het ingewikkeld vinden om mailadressen van leraren van scholen te ontvangen en professionaliseringsbehoeften op te halen. Als good practice is gedeeld

de manier waarop ONZ dat organiseert: door per school met een alfa bèta en gammacoördinator te werken die als een intermediair de vragen vanuit de scholen ophaalt en weer deelt. Door in de overeenkomsten met scholen op te nemen dat de school een deel van haar professionaliseringstaak als het ware delegeert aan ONZ, zijn de alfa/bèta/gamma coördinatoren ook vrij om professionele mailadressen van leraren met ONZ te delen. Hierdoor is maatwerk communicatie mogelijk.